Η κα Merkel πρέπει να έχει μπερδευτεί τελείως

Όπως είπα, η κα Merkel πρέπει να έχει μπερδευτεί τελείως. Η αλήθεια είναι ότι η σημασία στην συμφωνία συνεργασίας βρίσκεται όχι σε εκείνα που προβλέπει για την Γερμανία, αλλά σε εκείνα που λέει για ένα άλλο βάσανο. Η Ευρώπη πάσχει από υπερβολική επιφύλαξη. Η παγκοσμιοποίηση έχει φέρει τον κόσμο ανάποδα. Η απάντηση της Ευρώπης είναι να προσποιείται ότι τίποτα δεν συμβαίνει.

Μια χρόνια αποφυγή του ρίσκου έχει καθηλώσει την λήψη αποφάσεων σε όλη την ήπειρο. Διατρανώνεται στην Γερμανία με τα υψηλά επίπεδα αποταμίευσης ή την διακοπή των πυρηνικών εργοστασίων και βρίσκεται στην καρδιά της απόλυτης ακινησίας της Γαλλίας, όπου οι πολιτικοί και οι ψηφοφόροι συμπεριφέρονται σαν να μπορούν να σταματήσουν την γη για να κατέβουν. Γιατί θα πρέπει οι Γάλλοι να δώσουν προσοχή σε πράγματα που συμβαίνουν αλλού;

Η ψυχολογία των «εντός-εκτός» ξυπνά εθνικιστικές φλόγες εναντίον των μεταναστών «που κλέβουν τις δουλειές μας». Η θεωρητικά ανεξάρτητη Βρετανία καταπιέζεται από αρχαίους νόμους προγραμματισμού και από απρόσβλητα καλυμμένα συμφέροντα. Η κυβέρνηση του David Cameron τρέμει ακόμη και να επεκτείνει τα στουμπωμένα αεροδρόμια του Λονδίνου.

Το ευρώ δεν έχει κάνει ευκολότερη την ζωή στην Ευρώπη αλλά, με έναν περίεργο τρόπο, έχει αποκρυσταλλώσει την επιλογή ανάμεσα στο εκσυγχρονιστικό και το στατικό. Τα δημοσιονομικά ελλείμματά έχουν σημασία. Το ίδιο και ο εργατικό κόστος. Αυτό που λείπει όμως στην Ευρώπη είναι ο οικονομικός δυναμισμός που προκύπτει με την επιθυμία χάραξης νέων κατευθύνσεων.

Η αποφυγή των κινδύνων εξηγείται εύκολα: Συνοδεύει τα σχετικά υψηλά βιοτικά επίπεδα και τους γηράσκοντες πληθυσμούς. Αυτό δεν την κάνει λιγότερο επικίνδυνη. Το να μην κάνεις τίποτα είναι μια επιλογή στρατηγικής, όπως και το να κάνεις κάτι. Η καλύτερη ελπίδα της Ευρώπης για να διατηρήσει την ευμάρεια και την φιλελεύθερη πολιτική τάξη της, είναι να υιοθετήσει την ανάγκη να αλλάξει. Η κα Merkelείναι μια επιφυλακτική ηγέτης, αλλά η Γερμανία τα έχει καταφέρει περισσότερο από πολλούς να προσαρμοστεί στην παγκοσμιοποίηση. Η απειλή για την Ευρώπη είναι η ίδια η Ευρώπη.